دکتر فرزانه شهرتاش (ناشر، مترجم و مدرس فلسفه برای کودکان)

چرا آموزش فلسفه به کودکان اهمیت دارد؟ واقعاً اهمیت آموزش فلسفه به کودکان در چیست؟

این بستگی دارد به اینکه مخاطب شما بداند، این فلسفه برای کودکان مترادف چه چیزی هست. نمی‌دانم وارد آن قسمت بشوم یا نه؟

بعضی‌ها فکر می‌کنند که فلسفه در این عبارت؛ یعنی تاریخ فلسفه که این را سالهاست همه متوجه شدند و اساتید تأکید کردند که منظور از فلسفه در این عبارت؛ فلسفه ورزی یا فلسفیدن یا به عبارتی فلسفی فکر کردن است و عبارت کودکانه‌اش هم از 4 سال تا 18 سال هست و نظام آموزشی را در بر می‌گیرد. از پیش دبستان و حتی بعضاً کمتر از آن، وقتی که بچه بتواند شروع به صحبت کند و بتواند افکارش را بیان کند. پس این می‌شود تعریف خود عبارت فلسفه برای کودکان و اینکه اصلاً فلسفه چیست؛ یک برنامه درسی است مثل تاریخ، جغرافی، ادبیات، ریاضیات، در نظام آموزشی و در نظام مدرسه‌ای عملیاتی می‌شود؛ به دلیل اینکه بچه‌ها باید در کنار همدیگر و با همدیگر فکر کنند. ولی متأسفانه این به غلط در جامعه مطرح شده که خوب من هم یک مادرم و می‌خواهم فلسفه به کودکم آموزش بدهم. معلمین هستند که در مدارس می‌توانند این کار را انجام دهند. پدر و مادرها به یک روش دیگری باید این کار را انجام دهند که ان‌شاءالله در یک فرصت دیگری می‌گوییم. ولی اینکه چرا این مهم است؛ به این دلیل است که هر برنامه درسی یک سری اهداف دارد و اهداف هم

دکتر فرزانه شهرتاش (ناشر، مترجم و مدرس فلسفه برای کودکان)

در هر برنامه درسی شامل سه قسمت می‌شود. یک اهداف دانشی، اهداف نگرشی و اهداف مهارتی. اهداف دانشی این برنامه این است که کودکان از پیش دبستان تا پایان دبیرستان سهم خودشان را از مفاهیمی که ما به اصطلاح به آنها می‌گوییم: مفاهیم فلسفی افزایش بدهند یا گسترس بدهند. مثلاً مفاهیمی مثل عدالت، دوستی، حقوق حیوانات، حقوق شهروندی، مرگ، زیبایی. اگر قبلا به این مفاهیم توجه کمتری می‌کردند، بیشتر توجه کنند و اگر معنای این مفاهیم برای این عزیزان بسته و کوچک و جزئی بوده، این مفاهیم برای این‌ها گسترش پیدا کند، عمیق‌تر شود، وسیع‌تر شود، متنوع‌تر شود.

این بعد دانشی، بعد مهارتی، این برنامه یک سری مهارت های فکری و مهارت های استدلالی است که باید در نظام آموزشی به کمک معلم یا تسهیلگری که در کلاس حضور دارد، این مهارت‌ها الگوسازی شود و بچه‌ها بتوانند این الگوها را پیاده کنند. از جمله این مهارت‌ها مثل اینکه ما شفاف حرف بزنیم و شفاف بشنویم. دلیل برای حرفهایمان بیاوریم و مرتبت صحبت کنیم. اگر یک نفر یک نظری را دارد و ما می‌خواهیم در مقابلش موضع بگیریم، باید مرتبت با موضوعی که گفته شده صحبت بکنیم یا مثلاً اگر شما با من صحبت می‌کنید، من باید قادر باشم پیش فرض هایی که در ذهن شما هست و در بیانات آشکار شما نیامده آن‌ها را هم شناسایی کنم.

بنابراین می‌شود بعد مهارتی. بعد نگرشی هم دارد؛ در واقع در بعد نگرشی این برنامه کودکان را آماده می‌کند تا مثلاً در بستر اجتماعی و در گفتگوهای اجتماعی بهتر بتوانند به همدیگر گوش کنند، رعایت نوبت بکنند. کوتاه سخن بگویند و از زاویه دیگران به مسئله نگاه کنند که ما اصطلاحاً به آن می‌گوییم: توان همدلی داشته باشند.  از همه مهم‌تر اینکه وقتی یک نفر را نقد می‌کنند یا وقتی کسی آن‌ها را نقد می‌کند، به خودشان بگویند این شخص در پی حمله به شخصیت من یا شخص من نیست، بلکه فقط دارد نظر من را نقد می‌کند. این هم بعد نگرشی این برنامه است.

keyboard_arrow_up