تولید کتاب با طعم و فرهنگ ایرانی

به نام خدا، ابتدا از انجمن کودک و نوجوان تشکر می‌کنم که به دنبال نوعی فرهنگ‌سازی هست و دنبال این هست که تجربیات دوستان را در زمینه‌های مختلف کسب کند و در اختیار ناشران دیگر قرار دهد. امیدوارم این تجربیاتی هم که ما ارائه می‌کنیم مورد اقبال قرار بگیرد.

بنده امیری هستم از انتشارات براق. انتشارات براق یک انتشاراتی هست که در حوزه بین‌الملل بیش از دوازده سال فعالیت دارد. یکی از تجربیاتی که بنده در عرض این دوازده سال در زمینه کتاب‌های کودک و نوجوان به دست آوردم و زمانی که آن را عملی کردم به موفقیت‌های زیادی رسیدم این بود که بعضی اوقات وقتی در ابتدای کار هستیم و تجربیاتی در زمینه کتاب‌های خارج از کشور به صورت کاملاً خاص داریم. تصورمان بر این است که کتاب‌هایی که تهیه می‌کنیم بهتر هست که با سبک و سیاقی باشد که در حوزه بین‌الملل توسط کشورهای دیگر ارائه می‌شود. خب ما هم کار را انجام می‌دهیم و کار خوبی هم ارائه می‌دهیم، ولی می‌بینیم مورد استقبال قرار نمی‌گیرد و آنهایی که می‌آیند در غرفه ما می‌نشینند و کارهای ما را می‌بینند، متوجه می‌شویم که از کار تعریف و تمجید می‌کنند و کار را قابل قیاس می‌دانند با کارهای خوب دیگر. ولی نهایتا اقبال زیادی برای خریدن رایتش ندارند.

به تدریج متوجه شدیم که از ما به عنوان ناشر ایرانی یک سری توقعاتی هست. توقعاتشان در این حد هست که جنس محتوا؛ روش تصویرگری؛ نوع صفحه‌آرایی و نوع نشر کتاب‌های ما به بازار نشر بین‌الملل باید برخواسته از طعم نشر ایرانی باشد؛ یعنی در حقیقت آنها به دنبال کتاب‌هایی نیستند که خودشان هم دارند تولید می‌کنند، و چه بسا با توجه به تجربه‌ای که دارند از ما خیلی بهتر تولید می‌کنند و ما هستیم که داریم از آنها تقلید می‌کنیم. آنها برعکس به دنبال کتاب‌هایی هستند که برخواسته از دل فرهنگ ایرانی باشد و این کتاب‌ها را می پسندند.

خب این اتفاق را ما آمدیم و به شکل دیگری رقم زدیم و سعی کردیم نویسندگانی را انتخاب کنیم که در حوزه خاورمیانه و ایران فعالیت می‌کنند و تصویرگران ایرانی که موفق بودند و بدون اینکه روی آنها تاثیری بگذاریم که روششان را تغییر بدهند کتاب را تهیه کردیم و از آن زمان که با این سبک و سیاق و این روش شروع کردیم و اتفاقات خیلی خوبی افتاد و ما رایت‌های بسیار زیادی را واگذار کردیم و 6 عنوان از کتاب‌های ما به عنوان کتاب‌های سال نمایشگاه‌های بین‌المللی انتخاب شدند. بنابراین توصیه می‌کنم به همه دوستان که حتما برای عرضه کتاب در حوزه بین‌الملل به طور کامل از توانایی‌های داخل استفاده کنند. امیدوارم که این تجربه برای شما مفید بوده باشد.

ضرورت داشتن نگاه جامع در ترویج فضائل و محاسن

به نام خدا، یکی از ذهنیت‌ها و روش‌هایی که نشر براق در حوزه کتاب‌های دینی دارد را می‌خواستم با شما به اشتراک بگذارم. واقعیت امر این است که نوع نگاه ما به مقوله دین با نوع نگاه خارج از کشور با مقوله دین متفاوت است. نگاه ما به مفاهیم دینی یک نگاه دستوری است که از آنها اطاعت می‌کنیم و بابت آنها هم یک دستمزدهایی را از خداوند می‌گیریم. ولی نوع نگاه در خارج از کشور به این شکل نیست. به همین جهت هم می‌بینیم که آنها از حوزه دین به نوعی فاصله گرفته‌اند تا از چیزی که به اسم دستور و تکلیف است فاصله بگیرند.

تجربه ما این را نشان می‌دهد که اگر ما مفاهیم دینی را به عنوان یک روش روانشناسانه به عنوان یک مقوله علمی به عنوان یک فرهنگی که در بخشی از دنیا دارند از آن تبعیت می‌کنند ارائه بکنیم، آن موقع مقبولیتش خیلی بیشتر خواهد شد. به طور مثال، زمانی که می‌خواهیم در مورد مفاهیمی مثل اخلاق؛ مفاهیمی از قرآن کریم را عرضه بکنیم و یا احادیثی را از ائمه؛ خیلی ضرورتی ندارد که حتما ما منابع دینیمان را ذکر بکنیم. مثلاً می‌گوییم این یکی از دستورات فقهی ماست یا این به عبارتی قال صادق قال باقر علیه السلام هست. قاعدتاً ما خود مفهوم و محتوا را می‌گیریم و مفهوم و محتوا را مثلاً در قالب یک داستان یا در قالب یک موضوع یا یک توصیه آن را ارائه می‌کنیم. سبک و سیاق کار را هم به شکلی ارائه می‌کنیم که این یک فرهنگ هست، یک روش علمی است که در بخشی از دنیا به آن توجه شده. زمانی که این کار رخ داد خوب اتفاقات خیلی خوبی برای نشر براق پیش آمد که کتاب‌های دینی‌ ما در حوزه‌های کشورهای غیر از شیعه و حتی حوزه‌های مسیحیت هم بسیار موفق بود و فروش رایتش نشان می‌دهد که این نوع نگاه برای آنها قابل قبول تر هست. یعنی در حقیقت ما تفکر دینی را منتقل می‌کنیم به عنوان یک تفکر علمی. این یکی از توصیه‌هایی هست که من می‌خواهم در حوزه کتاب‌های دینی به دوستان و همکاران خودم منتقل بکنم.

برای اینکه به روز باشیم، اتفاقی که باید می‌افتاد این بود که ما قرار گذاشتیم که همیشه کتاب‌هایمان را با کتاب‌های ناشرین دیگر مقایسه کنیم. وقتی کتاب‌هایمان در کنار کتاب‌های دیگر قرار می‌گرفت، متوجه ضعف‌هایش می‌شدیم و سعی کردیم آن ضعف‌ها را در کارهای بعدی برطرف کنیم. زمانی که خواستیم نگاهمان را به عبارتی وسیع‌تر بکنیم، به این نتیجه رسیدیم که یک ناشر حداقل سالی یک الی دو بار به یکی دو تا از نمایشگاه‌های بین‌المللی خوب کتاب، به عبارتی سفر بکند و در آنجا معلومات خودش را به روز بکند.

واقعیت امر این است که بعضی وقت‌ها تجاربی که از این نمایشگاه‌ها به دست می‌آوریم، بدون اینکه برای ما هزینه‌ای داشته باشد، ولی کتابمان را با همان تسهیل‌گری، همان مؤلف، همان قطع می‌توانیم به روز به بازار نشر عرضه بکنیم. و به روز شدن همیشه برای ما هزینه‌بر نیست، بعضی وقت‌ها بعضی از تجربیاتی که ما کسب می‌کنیم بسیار برای ما مفید هست، به همین جهت اعتقادم این است که یک ناشر کودک و نوجوان، با توجه به اینکه یک نوجوان به سرعت در حال تغییر و تحوّل است خودش هم باید به همان سرعت به روز بشود و برای به روز شدن راه‌های زیادی وجود دارد که بنده به یکی دو مورد اشاره کردم.  پیروز و موفق باشید.